Explore The Beautiful Life

As the sun rises start exploring the world .

Maintain Eternal Life to its Purest Level

Take a deep breath in the purest nature your soul gets purified automatically

Learning Photography

Capture that shot what other won’t see results the best photography.

To be a Leader

Get marked yourself in the crowd of the world .

To Unravel Everything Literary

Think and express differently from the entire world.

Tuesday, January 3, 2017

कोरियाको चिसोमा सोनसिकको शैक्षिक गोष्ठी

कोरियाको चिसोमा सोनसिकको शैक्षिक गोष्ठी



केहिदिन अघि त्रिभुवन विश्वविध्यालयको बयालिसौँ दीक्षान्त समारोह​ भब्यताका साथ सम्पन्न​ भयो । दीक्षित सबैजना उल्लासका साथ आफु दीक्षित भ​एको कुरा फेसबुक​, टुइटर​ लगायतका सामजिक सन्जालमा पोस्ट्याईरहेका थिए । सगँसगैँ केही ब्लगरहरुले दीक्षित पछिको अन्यौलता पनि ब्लग्गिङ गर्न भ्याए
हुन त त्रिविको दीक्षान्त समारोह बासी भात हसुरे जस्तै हो । त्रिविको शैक्षिक प्रणाली नै त्यस्तै छ । परीक्षा हुन्छ । परीक्षाफल प्रकाशित हुन्छ । विध्यार्थीहरु उत्तीर्ण हुन्छन् । पास भ​एको एक वर्ष पछि बल्ल उक्त विध्यार्थीका लागि दीक्षान्त समारोह आउँछ । धेरैले त बिर्सिसकेका हुन्छन् । धेरैले पत्तो पाउदैनन् । अधिकांश त प्रोभिजनल सर्टिफिकेटकै भरमा विदेशिसकेका हुन्छन् ।
त्रिविको दीक्षान्त समारोह जहिले भ​एपनी हाम्रो देशको सन्दर्भमा र हामी जस्ता विध्यार्थीहरुले परीक्षाफल प्रकाशित भ​एर​ उत्तीर्ण भ​एकै दिनलाई दीक्षान्त समारोह मान्दछौँ । त्यसैदिन पश्चात धेरै कुराका लागि योग्य ठहरिन्छौ । त्यसपछि धेरै ढोकाहरु खुल्छन् । अनि अघि बढ्ने बाटो पहिल्याउन थाल्छौँ ।
त्रिविको दीक्षान्तको विषयमा धेरै बखेडा निकाल्नु भन्दा पनि महत्वपूर्ण विषय वर्षेनी आ-आफ्नो  अध्ययन सम्पन्न गर्ने व्यक्तिहरु के गर्छन् भन्ने कुरा गम्भिर हो
व्यक्तिगत अनुभव र केही तथ्याङ्कगत​ आधारमा भन्नुपर्दा वर्तमान सेशनका हाम्रा पुस्ताहरु बढी विदेशीने फेशन मै लागीपरेका छन् । अध्ययन पश्चात हामी विदेशीन यसरी हतारिन्छौँ मानौँ युगौँ देखी कालकोठरीमा निसासिएर मर्न लाग्या छौँ । त्यहिभ​एर आफ्नै रारा तालको हावा बिर्सेर समुन्द्र तटमा चैनको श्वास फेर्छौ ।
समाज विकासको कसि समाजशास्त्र निर्देशित हुन्छ । देशको राज्य प्रणाली राजनीतिशास्त्रको अस्त्रमा निर्भर रहन्छ । त्यसैअनुरुप देश विकासको मेरोदण्ड विज्ञानशास्त्रको करङ्मा निहित रहन्छ । तर अफसोच विज्ञानाचार्य हुनुभ​एका साथिहरुले आफ्ना आचार्यकला देखाउन ठोस स्थान नपाउँदा दुरको भुगोलमा ग​एर सघंर्षरत हुनु परेको छ​ ।
म पनि त्यहि स्थान अभाव र अधेरी बाटो हिड्दा हिड्दा आजित भ​एर​ हौसिए उज्यालो संसार कोरियाको गुनगान गाउन । अन्य देशको सवाल त गुनगुनाउन सक्दिन । अनुभव पनि छैन । तर विगत दुई वर्ष देखि कोरियाको चिसोमा आफु बरफ हुदै ग​एको अनुभव पस्किनु पर्दा चाहिँ भुतै सवार हुन्छ ।
कोरिया भिन्न छ । अन्य देशको भन्दा भिन्न वातावरण छ । अझ नेपाली विध्यार्थीहरुको समाज भिन्न छ । हजार छेउछाउ संख्यामा रहेका नेपाली विध्यार्थी र सय पुगनपुग नेपाली प्राज्ञिक व्यक्तिहरुको सानिध्यमा कोरियाको अध्ययन अनेकन अप्ठ्याराका बाबजुद् बस्दै, पढ्दै जादाँ रमाईलो लाग्न थाल्छ ।
यहाँ नेपालीहरु माझ​ सबैको सबैलाई वास्ता रहन्छ । कसैलाई केही पर्दा सहयोगका निम्ति अग्रजहरु हुनुन्छ । सबैको सेयरिङ र केयरिङ मिसिएको पाईन्छ​ । र त पृथक​ समाजको काडेँ दलदलमा हामफाले पनि हाम्रो अध्ययन सहज भईरहेको छ ।
अधिकांशले एकाअर्कालाई चिन्छन् यहाँ । अन्य देशको भन्दा कोरियाको भुगोल सानो भ​एर​ पनि होला हामी विध्यार्थीहरु एक अर्कालाई नचिन्ने कमै हुन्छौँ । सउल देखी बुशानको सम्बन्ध होस या छुन्छन् देखी खुवान्जु । जो जहाँ अध्ययनमा रहनु भ​एपनि कोरियामा हामी एक परिवार भ​एर बसेका छौँ ।
यस​ सौहार्दता र प्रगाढ सहयोगका लागि पारिवारीक​ साङ्लोमा सबैलाई बाध्न यहाँ स्थित अग्रजहरुले स्थापना गर्नु भएको नेपाली विध्यार्थी समाज​, दक्षिण कोरिया (सोनसिक​) को पनि अहम भूमिका रहेको पाईन्छ​ वर्षौ देखी एउटै छानोमा सबैको वेदना अटाउन र प्रगतिको गाथा गुथ्न सफल हुदै आईरेहेको छ सोनसिक ।
सबै नेपाली विध्यार्थीहरुलाई एक ढिक्का राख्न र कोरियाको हाम्रो जीवन​ सहज बनाउन​ सोनसिकले विविध कार्यक्रमहरु गर्दै आईरहेको छ । यसै सन्दर्भमा सोनसिकको शैक्षिक गोष्ठी सबै कार्यक्रमहरु मध्येको एक विशेष र महत्वपूर्ण कार्यक्रम मानिन्छ​ । यस ब्लगमा सोनसिकले गर्न लागेको शैक्षिक गोष्ठी सम्बन्धि केही प्रसगंहरू पस्किने जमर्को गरिएको छ ।
सोनसिकको पाँचौ शैक्षिक गोष्ठी यही आउँदो जनवरी १४-१५ मा खुवान्जु स्थित छोसुन विश्वविध्यालयमा हुदैछ​ विज्ञान​, ईन्जिनियरिङ र प्रविधि मुल मन्त्र बोकेको यसपालीको शैक्षिक गोष्ठीमा अनुसन्धानात्मक जर्नल लेखन विषयक वर्कशप​, विविध विषयमा विज्ञहरुको मौखिक प्रेजेन्टेशन तथा पोष्टर प्रेजेन्टेशन मुख्य आकर्षण रहेकाछन् ।
त्यस्तै यसपालीको शैक्षिक गोष्ठीको अर्को मुख्य केन्द्र​ हो जापानका नेपाली प्राध्यापक डा. हरि प्रसाद देवकोटाको- औषधीय वनस्पतिमा जापानी शिक्षा र अनुसन्धानको भूमिका तथा नेपाल स्थित यसका नविनतम प्रवर्द्धन विषयक प्रस्तुती ।
कार्यक्रमको ढाचाँ हेर्दा आमन्त्रित मौखिक प्रस्तुतीकरणलाई दुई भागमा छुट्याईएको छ । प्रथम आधारभुत​ तथा चिकित्सक विज्ञान अनुसन्धान शिर्षकीय भागमा रहेर तीनजना विज्ञहरुको प्रेजेन्टेशन र दोस्रो ईन्जिनियरिङ र प्रविधि अनुसन्धान​ शिर्षकीय भागमा रहेर अर्का तीनजना  विज्ञहरुको ओजपूर्ण प्रस्तुतीकरण
शैक्षिक गोष्ठीमा हुने डा. विनोद लुईटेलको बागवानी तथा औद्योगिक वाली विषयक प्रस्तुतीकरणले नेपालमा यस्ता वालीको प्रयोग र यस्ता विधिहरु अपनाउने बारे सबैलाई गहन कुरा सिकाउने छ । त्यस्तै विध्यावारिधि सोधकर्ता विमला शर्माको आत्महत्या सम्बन्धि संवेदनशील प्रेजेन्टेशनले अवश्य नै बढ्दो आत्महत्या रोकथामको लागि केही अचुक तौरतरिका बारे छलफल हुनेछ​ । अर्का विध्यावारिधि सोधकर्ता कन्चन मिश्रको "नेनो प्रविधि" सम्बन्धि प्रस्तुतीकरणबाट​ नेपालमा यस्ता नविनतम प्रविधिको उपयोग सम्भवयता बारे पक्कै केहि ठोस वर्णनहरु निस्कनेछन् ।
कोरियामा ईन्जिनियरिङ र प्रविधि क्षेत्रमा अध्ययन गर्ने नेपालीहरु पनि थुप्रै हुनुन्छ । मौखिक प्रस्तुतीकरणको दोस्रो अध्यायमा ईन्जिनियरिङ र प्रविधि क्षेत्रका उपयोगी ज्ञानमुलक प्रेजेन्टेशनहरु रहेका छन् ।
सुवन विश्वविध्यालयका प्राध्यापक सिद्धार्थ विक्रम पण्डेको "वायोमेकानिक्स​", डा. रमेश कुमार लामाको "विग डाटा फर डेभ्लोपिङ कन्ट्रिज​", र डा. विनायक भण्डारीको "विल्डिङ ट्रान्स​-हिमालयन रेलरोड​" विषयक प्रस्तुतीकरणले ईन्जिनियरिङ र प्रविधि क्षेत्रको थुप्रै पाटोहरु उजागर गर्ने छ । जसले यस्ता थुप्रै प्रविधिहरु नेपालमा कसरी उपयोग गर्ने बारे एउटा मार्गचित्रको स्केच तान्न टेवा पुग्छ​ ।
त्यस्तै ३० वटा साधारण र दश वटा आमन्त्रित पोष्टरहरुमा उल्लेख हुने अनुसन्धानात्मक जानकारीहरुले कार्यक्रम स्थलका भित्ताहरु पोष्टिदाँ गोष्ठीको रौनक नै भिन्नै देखिने छ​। अझ आयोजक कमिटिको पाँचवटा वेस्ट पोस्टर अवार्ड घोषणा गर्ने निर्णयले सुनमा सुगन्ध थपेको छ । यसबाट आफैलाई वैज्ञानिक जगतमा प्रस्फुटन गर्न चाहने थुप्रै अनुसन्धानकर्ताहरुलाई थप उर्जा पनि प्राप्त​ हुनेछ ।
सरसर्ती कार्यक्रमको रुपरेखा नियाल्दा सोनसिकको पाँचौ शैक्षिक गोष्ठी हामी जस्ता कोरियामा अध्ययनरत व्यक्तिको लागि निकै नै उपयोगी देखिन्छ । विज्ञानका धेरै क्षेत्रका नेपाली विज्ञहरुलाई एउटै चौतारीमा भेट्न पाउदाँ सहभागीहरु सबैले पक्कै फलदायी महशुस गर्नेछन् ।
साथसाथै यदि अध्ययन पश्चात नेपाल र कोरियाको रोजगारी सम्बन्धी एक, दुई वटा थप अग्रजहरुको अनुभवयुक्त प्रेजेन्टेशन सुन्न र मनन गर्न पाउने अवसर जुट्ने हो भने कोरियाको चिसोमा शैक्षिक गोष्ठीमा सहभागी भईरहदा थप न्यानोपना महशुस हुने थियो ।
दिवेश झाको संयोजकत्वमा हुन ग​ईरहेको सोनसिकको पाँचौ शैक्षिक गोष्ठीमा डा. भुषण श्रेष्ठको अध्यक्षतामा गठित वैज्ञानिक समिति र आराजना श्रेष्ठको अध्यक्षतामा गठित आयोजक समितिहरुको अथक मिहिनेतले पक्कै पनि यो कार्यक्रम व्यवस्थित ढङ्गले सम्पन्न हुने छ । र धेरै भन्दा धेरै अनुसन्धानकर्ताहरुको सहभागिताले निश्चित रुपमै गोष्ठीको सार्थकता पुष्ठी गर्ने छ । कोरियाको चिसोमा सोनसिकको पाँचौ शैक्षिक गोष्ठीको सफलताको लागि कोरिया स्थित हामी सबै विध्यार्थी लगयात अनुसन्धाकर्ताहरुको तर्फबाट हार्दिक शुभकामना ।

- धिरज चौधरी

https://www.fonijkorea.net/%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%95%E0%A5%8B-%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%AE%E0%A4%BE-%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%A8%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%95%E0%A5%8B

Monday, January 2, 2017

यसरी ठहर्याइयो दर्जिनी बज्यैलाई ‘बोक्सी’

यसरी ठहर्याइयो दर्जिनी बज्यैलाई ‘बोक्सी



एक्कासी आमा चिच्याउन थाल्नुभयोसर्प……..सर्प । सुतिरहेको हामी पनि ब्युझियौँ । अत्तालियौँ । काहालियौँ । कोठामा सर्प देखेपछि दाई र म रुन थाल्यौँ । पल्लो कोठाबाट साइला काका आएर हामी सबैलाई बाहिर बरण्डामा निकाल्नु भयो ।
होहल्ला सुनेर घरबेटी बा तल​ ओर्लिए । सर्प भन्ने थाहा पाएपछि भाला लिएरै आए । साइला काका, छिमेकका चिया बाजे र घरबेटि बा मिलेर कोठामा भुईपाताल खोजे । गोदरेज मुनी सर्याकसुरुक सुनेपछि बल्ल त्यहाँ बेरिएर बसेको गोम​न सर्प भेटे ।
घरबेटि बाले भाला हाने । चिया बाजेले लठ्ठी बजारे । अरु रमितेहरुले ढुङ्गा वर्षाए । गोम​न सर्पको हुकाँर​ ठाउँका ठाउँ सेलायो । क्षणभरमै मरियो । भालाको टुप्पोमा बेरेर​ मरेको सर्पलाई बाहिर निकाले ।
मरेको सर्प बाहिर निकाले पछि आमा छक्क पर्नु भयो । हामि दाजुभाई पनि छक्क पर्यौँ । अजिङगर जत्रै ठुलो देखिएको सर्प मारेर बाहिर निकाल्दा अन्धो बाम माछा जत्रै थियो ।
आमाले फ्याट्ट भनिहाल्नु भयो- हामीले देखेको सर्प यो होईन । निकै ठुलो थियो ।
सबै छक्क परे । अर्को पनि सर्प छ की भनेर फेरी चप्पाचप्पा खोजे । भेटेनन् । घरबेटी बाले आमालाई सोधे-तिमीले देखेको सर्प मोटै थियो त ? आमाले मुन्टो हल्लाउँदै हो भन्नुभयो ।
घरबेटीबा आफैलाई अलिअलि धामीको कर्म आउथ्यो । एकछिन के के बर्बराउनु भयो । बारीतिर अछेता छर्किनु भयो । उत्तरतर्फ टपरीमा चामल र अम्खोरामा पानी राखेर एकछिन काम्न थाल्नुभयो
काम्दै- यो त्यसकै काम हो । त्यही बोक्सीको सर्प हो । डस्न अजिङ्गर पठायो । हल्ला भयो । डस्न सकेन । हल्ला सुनेर म आए । मलाई झुक्याउन बोक्सीले अजिङ्गरको ठाउँमा गोम​न राखिदियो । त्यहि बोक्सीको बितण्डा हो यो ।
सर्पको आकार परिवर्तनबाट हामी अचम्ममा थियौँ नै । अझ घरबेटी बाले बोक्सीको वितण्डा हो भन्दा डरले त्यस रातभर सुत्न सकेनौँ ।
भोली पल्ट बिहान झन अचम्म भो । मरेको सर्प राखेको ठाउँमा बिहान हेर्दा सर्प​ थिएन । काकाहरुले भोलीपल्ट खोलामा फ्याल्ने भनेर सर्प अम्बाको बोटमुनी ईटाले चेपेर राखेका थिए । बिहान फाल्ने बेला लठ्ठीले उठाउन खोज्दा त्यस ठाउँमा सर्प भेटेनन् । वरपर पनि देखेनन् । मरेको सर्प एकाएक हरायो धामी घरबेटी बाको कथन साबित हुन लागेको थियो ।
राती त घरबेटी बाले मात्रै बोक्सीलाई दोष लगाएका थिए। सर्प हराएपछि टोलका सबैले बोक्सीले नै आएर सर्प लगिछे भन्न थाले ।
म सानै थिए । बोक्सी कस्तो हुन्छ मलाइ थाहा थिएन । आमाको कुरा सुन्दा चाहिँ बोक्सी  दन्ते कथाको राक्षस्नी जस्तै होला भन्ने सोच्थे । सोचेर डर पनि लाग्थ्यो ।
केहि दिन सर्पको तर्क खुब जम्यो सबैको जिब्रोमा । चिया पसलमा बुढापाकाले गफमा बोक्सीको खुराक खुब मिसाए । कोही त छिटै बोक्सी पत्तो लगाएर कोशीपारी खेद्नु पर्छ पनि भन्थे ।
साता दिन नबित्दै हाम्रो कोठामा सर्प मारेका चिया बाजेको नाती बिरामी पर्यो । छेर्ने र ज्वरो आउने । काखैको त्यो बच्चा हनहनी ज्वरोले रोकोरोई गर्दथ्यो ।
त्यसबेला नजिकै स्वस्थ्य चौकी थिएन । एकजना अहेव थिए । बाजेले नातीको उपचार गर्न उसैकहाँ लगे । अहेबले सक्दो औषधी दिए । सक्दो सलायन पानी चढाए । दिसापिसाब जचाए । निको हुन्छ भन्ने अश्वासन दिए ।
दुई दिन सम्म पनि औषधीले छेउटुप्पो छोएन । घरेलु उपचार पनि गरे । न ज्वरो घट्यो । न छेर्ने बन्द भयो ।
दिशापिसाब को रिपोर्ट आएपछि अहेबले हैजा रहेछ । छिटै शहरको अस्पताल लैजाउ भने । बाजे चिन्तित भए ।
चिन्तित बाजेलाई सबैले उक्साएनातीलाई हैजा-सैजा केही होईन​, बोक्सी लागेको हो । औषधीले छुन्न । बोक्सीले सर्प मारेको बदला लिन खोज्दै छे । नाती मारेर मरेको सर्प व्युत्याउन लागेकी छे । नाती जोगाउने भए छिटै धामीलाई बोलाउ । 
बाजेले अहेवको कुरो पत्याएन गाउँलेको कुरा मान्यो । बाजे भोलीपल्ट नै डाडालाईन ग​ए । डाडालाईन गाउँमा नाम चलेका धामी थिए-  सालीग्राम झाक्री । सबैले झाक्रीबा मात्रै भन्थे ।
नातीलाई बोक्सीको प्रकोपबाट जोगाउन र सन्चो बनाउन साँझपख बाजेको घरमा झाक्रीबा आईपुगे । सगँसगैँ झाक्रीबाले बोक्सी पत्ता लाउने कुरा पनि सिसौली टोलभरी फैलियो । फैलिदै मेरो कान सम्म आईपुग्यो ।
त्यसरात​ चिया बाजेको अगेनामा धेरै जना भेला भ​एका थिए । निस्पट अध्यारो थियो । रात छिप्पिदै थियो । बाजेले राको बाले । झाक्रीले ढ्याङ्ग्रो पिट्न थाले ।
चौध महिनाको अर्ध चेत बालकलाई राको छेउ भुइमा सुताए । झाक्रीले मन्त्र फतफताउन थाले । हेर्दाहेर्दै एकछिनमा काम्न थाले । उफ्रिन थाले । जोडजोडले कराउन थाले । सबै दिशा तर्फ चामल फ्याक्न थाले ।
एकछिन उफ्रेपछि नातिको छेउमा पलेटी मारेर झाक्री काम्दै मन्त्र बक्न थाले । विरामी नातीको जिउभरि चामल छर्के । पानी छर्के । छेउमा धुप बाले ।
बाजेले रातो भाले ल्याए । झाक्रीले एकैचट्मा भालेको टाउको छिनाए । आकाशतिर हेरेर मन्त्र पढे । अनि अग्निलाई रगत चढाए ।
फेरी एकैछिनमा जोडजोडले ढ्याङ्ग्रो बजाए । बोक्सी, बोक्सी भन्न थाले । उत्तर तर्फ चामल फाल्दै, राको देखाउदै, बोक्सी भगाउन थाले ।
मन्त्र फलाक्दै र काम्दै  झाक्रीले आगोको लप्कोमा बोक्सीको आकृती देखे । गाउँलेलाई पनि देखाए । सबैले मानौ एउटा कुरुप तस्विर देखे झैँ हो मा हो मिलाए । आगोको लप्कोमा सबैले कस्तो आकृती देखे, त्यहाँ भ​एका मानिसले नै जानुन् । तर मैले चाहिँ कुनै आकृती देखेको थिईन ।
सबै हेर्दा मलाई रमाइलो लागिरहेको थियो । लयात्मक मन्त्रमा झाक्री पुनः बरबराए । र बच्चाको छेउमा ग​एर जोड्ले फेरी पानी छर्किए । बाजेको नाती निन्द्राबाट व्युझिएर रुन थाल्यो । झाक्रीको कर्मकाण्ड सकियो ।
"अब बोक्सीले यो नातीलाई छुदैन । यो सबै खरानी खोलाको बगरमा यही आउँदो औशीको रातमा गाड्नु । अनि सधैँभरिको लागि बोक्सी भाग्छे । बोक्सी यो टोलको उत्तरतर्फ छे । लोग्नेमारा हो । पानी नचल्ने जातको । साठी ननाघेकी । राती-राती मसान जान्छे । सर्प पालेकी र सर्प सगैँ खेल्ने होचो कदकी छे ।" यति भनेर झाक्रीले टाउको छिनिएको रातो भाले झोलामा हाले । दक्षिणा बटुले । अनि बाजे सगँ थप दक्षिणा लिएर आफ्नो बाटो तताए ।
झाक्रीको धामी कलाबाट पनि बाजेको नातीको पखला थामिएन । झाडा सगैँ झन बान्ता पनि बढ्यो। पानीको अभावले शरीर सुक्दै गयो । भोलीपल्ट पखला निकै भ​एर सधैभरिको लागि बाजेको नातीले यो धर्ती छोडेर गयो ।
नातीको अन्तिम संस्कारपछि टोलमा बाजेले सबै बुढापाकाहरुलाई भेला गराए । जान्ने बुझ्ने डाके । सबैले सरसल्लाह गरे । भविष्यको सकंटको बारे विचार गरे । बोक्सीको प्रकोप बारेमा सचेत हुनपर्ने कुरा जाहेर गरे । अनि झाक्रीबाले दिएको हुलीया बमोजीम सबैले आ-आफ्नै अड्कल लगाए:
-त्यै पोक्ची हो बोक्सी ।
-माइलो त मरेर गयो । त्यसैको स्वास्नी बोक्सी रहिछे ।
-हाम्रो लुगाफाटा सिलाउथिन् । टुनामुना लाएर दिन्थिन् क्यारे । दर्जीनी बज्यै नै हो बोक्सी ।
सबैको कुराबाट अन्तमा दर्जीनी बज्यै नै बोक्सी ठहरिन् ।
कक्षा ६ मा पढ्थें त्यतिखेर स्कुल पल्लो गाउँमा थियो । एकदिन स्कुलबाट फर्किदै थिए । सोमबारे हाट लाग्ने मैदानमा धेरै मान्छे जम्मा भएको देखेँ । फुच्चे थिए । सबैको टाङमुनीबाट छिरेर भिड​को अगाडी पुगे । अगाडी पुग्दा पूर्वतिर रहेको बकैनोको रुखमुनी दर्जिनी बज्यैलाई बाधेर राखेको देखे ।
चिया बाजे झोँकिदै –मेरो नाती यसैले खायो । यसलाई मार्नु पर्छभन्दै थिए ।
हाम्रा घरबेटीबा- यो बोक्सीले अरु थुप्रै केटाकेटी खान​ सक्छे । गाउँबाट खेद्नुपर्छ यसलाई भनेर कराउँदै थिए ।
ज्यामिरे बुढो- बज्यै हुन् । यही गाउँकी हुन् । एकचोटी सचेत गराएर अनि चेतावनी दिएर हेरौँ । त्यसपछि पनि केही गरिन् भने अनि गाउँ निकाला गरौला भन्दै थिए ।
अरु पाका मान्छेहरु ज्यामिरे बुढोको कुरोमा सहमत देखिएनन् ।
सबै मिलेर दर्जिनी बज्यैलाई दिसाको झोलपानीले नुहाउने, कालो मोसो दल्ने अनि ढुङ्गा हान्दै गाउँबाट खेद्ने सल्लाह गरे । बिर्खे दाईले ब्याट्रीको कालो धुलो निकालेर कालो मोसो बनाए । दिसाले नुहाएकी बज्यैलाई चियाबाजेले कालो मोसो दले । त्यसपछि बज्यैको डोरी फुकाले । अनि सबैले ढुङ्गा हान्दै कोशीको तिरैतिर कोसौ टाढा सम्म लखटे ।
हेर्दाहेर्दै सिसौली टोलमा गाउँलेले बोक्सी जन्माएर कुरुर तरिकाले धपाउन पनि भ्याए । दर्जिनी बज्यै साच्चै बोक्सी थिईन् या थिईनन् ? त्यो समाजले नै जानुन्
तर​ दर्जिनी बज्यैलाई बोक्सी बनाउनमा हाम्रो पनि अप्रत्यक्ष भूमिका थियो । हुनसक्छ त्यतिबेला काहालिएर हामीले दुब्लो पातलो सर्पलाई नै मोटो अजिङ्गर​ देख्यौँ की ? राती राखेको ठाउँबाट मरेको सर्प कुकुर वा बिरालोले कतै पुर्याएको थियो की ? तर सबैले कथित​ बोक्सीलाई दोष​ लगाए ।
आज​ पन्ध्र वर्षपछि यो घट्ना सम्झिदाँ घिन लागेर आउँछ । चिया  बाजेको नाती वास्तवमा त्यतिखेर बोक्सी प्रकोप भन्दा पनि हैजा प्रकोपले मरेका थिए। अहेवले बाजेलाई बुझाउँन सकेनन् । बाजेले अहेवको  कुरा बुझन चाहेनन् । म हुर्किएको त्यतिबेलाको रुढीग्रस्त समाजमा यस्ता कुरा कसैले बुझेनन् र बुझ्न चाहेनन् ।तर अवोध दर्जिनी बज्यै सिसौली टोलमा अनाहकमा बोक्सी ठहरिए र लखेटीए ।

-धिरज चौधरी

प्रकाशीतः http://www.suvadin.com/news/darjini-bajai-