चुनावी अनुभव र सोनसिकको महाकुम्भ

चुनावी अनुभव र सोनसिकको महाकुम्भ​

सानो छदाँका अनुभवहरु धेरै छन्। जसमध्ये एक हो चुनावको अनुभव । चुनावी माहोलहरु आउँदा गाउँमा गजबको बितण्डाहरु मच्चिन्थ्यो । त्यसबेला जम्मा तीनवटा चिन्हहरू- रुख​, सूर्य, र हलो को रवैया चल्थ्यो। रोड​, घुम्टी, भित्ता र फलैचाँहरु यिनै चिन्हका आकृतिले लिपिएका हुन्थे ।

केटाकेटी भ​एपनि उसबेला बालखै खालका तर्क बितर्क हुन्थ्यो । काङ्ग्रेस भन्ने के हो थाहा नभ​ए पनि रुखले छहारी र शितल दिन्छ भेनेर कोही रुखको  पक्षमा लाग्थे ।एमाले भन्ने के हो थाहा नभ​ए पनि सुर्यले न्यानो र शक्ति दिन्छ  भेनेर कोही सूर्यको वकालत गर्थे । अलिक नझाङ्गिने स्वभावको साथीहरु राप्रपा कुन चरो हो भन्ने थाहा नभ​ए पनि हलोले खेत जोतेर अन्न दिन्छ भनेर हलोको बचावट गर्थे ।

नेता भनाउदाहरु आउँथे । गाउँको चैतारामा रङग लाग्थ्यो । भाषण ठोक्थे । म नी फाटेको कट्टु र बटम चुडिएको सर्टमा सिङ्गाने अनुहार लिएर स्क्वाश पानीको लोभमा आमसभाहरुमा लुसुक्क पस्थे ।

को काङ्ग्रेस​, को एमाले, को राप्रपा । हामी झारपातलाई मतलब हुन्नथ्यो । मतलब थियो त केवल उनीहरुले सितैमा बाड्ने "बाबा" विस्कुट जुन चिया सगँ चोपेर खान  खुब मज्जा लाग्थ्यो त्यसबेला । सबै बुझ्ने सुझ्नेहरु कसको भोट कति आउला भन्ने सुरतामा हुन्थे । तर हामी केटाकेटीहरु उनीहरुले गरेका कार्यक्रमहरुबाट फालिएका प्लास्टिकका डोरी बटुल्नमै ध्याउन्न हुन्थ्यो । प्लास्टिकका डोरी जती बटुल्न सकिन्थ्यो बटुल्थ्यौँ । र पछि साईकिल लिएर कवाडीवालाहरु आउँदा दालमोठ सगँ साट्थ्यौँ ।

समय परिवर्तन हुदै गयो । उमेर छिपिदै गयो । अलिअलि दिमाग पनि बढ्दै गयो । को कङ्ग्रेस, को एमाले, र को राप्रपा चिन्न थाले। हाम्रो क्षेत्रतिर सदभावना भन्ने जुरमुराएको थिएन त्यसबेला ।

५६ सालको चुनाव सम्म आइपुग्दा चुनावी जोड घटाउ बुझ्न थाले । दस बैण्डँको रेडियो कानमा लाएर बाउबाजे, काका, ठुलाबडाहरुले यस्ले जित्यो उसले हार्यो भन्दा खेरी सम्म अलि अलि नेताहरु ठम्याउने भईसकेको थिए ।

जब लक्का जवान भ​ए र चुनावी ज्वरो थेग्ने हैसियत पलायो तब देशमा लामै चुनावी खडेरी लाग्यो। कहिले आउला चुनावी दसैँ र खाउला चुनावी बोको भन्ने हुन्थ्यो ।

५९।६० मा आईएससी अध्ययन गर्दा चुनावको वडा दसैँ नै चाख्न नपाए पनि चैते दसैँ स्वरुप स्ववियू चुनावको बोकोहरु ढाल्न पाईयो। स्ववियुको भनसुन चल्ने हुदाँ जुन प्यानलको रवाफ बढी देखिन्थ्यो म जस्ता जोकरहरु त्यतै ग​एर टासिन्थ्यो।

६४।६५ मा भाग्यमा ढिलै भ​एपनि चुनावी यौवन फर्केर आयो । युवा उर्जाका साथ आफ्नै भाग्य कोर्ने कालोपत्रे स्वरुप पहिलो संविधान सभाको चुनावी रासलीला अनुभव गर्न पाए । चुनावी उन्मादका जालझेल, घुम्टो भित्र रहेकी चुनावी दुलही, र चरेस झैँ लठ्ठ पारिरहने चुनावी चुस्की सबै चाख्दा लाग्यो मेरो कुमारीत्व नै लुटियो त्यतिखेर । दोस्रो संविधान सभाको चुनाव चाहिँ दोस्रो श्रीमती ल्याए जस्तै भयो मेरो जीवनमा । भोटरको हैसियतमा खासै कुनै मोह पलाएन "भोट​-सम्भोग​" गर्न ।

जीवनको उतार चढावमा पोहोर साल अध्ययन गर्न कोरिया आइपुगे । कोरिया मेरा लागि नितान्त नौलो परिवेश थियो । यो नौलो परिवेशमा म विल्कुलै नवजात शिशु जस्तै थिए ।यस्तो परिवेशमा हामी जस्ता नव शिशुलाई हुर्किन सजिलो होस भनेर अग्रजहरुले "सोनसिक​" भन्ने एउटा सुन्दर घर बनाउनु भ​एको रहेछ । उक्त सुन्दर घरको एकजना अनुभवी अग्रज घरमुली रहने परम्परा रहेछ । घरमुली कसलाई बनाउने कुरो टुङ्ग्याउने प्रणाली चाहिँ उहि पुरानै चुनावी प्रक्रिया रहेछ । घुमिफेरी रुम्झाटार भने झैँ पोहोर साल पुनः मैले उही पुरानै चुनावी अनुभव आर्जन गरे  । "सोनसिक घर​" को "घरमुली" छान्ने बेला गतवर्ष भोटरको दर्जामा म नितान्त अबोध बालक जस्तै थिए । अग्रजहरुले जसलाई भन्नुभयो उसैलाई भोट हाले ।

सोनसिक के हो ? यो घरले के गर्छ ? यो घर कसका लागि हो ? सोनसिक घरको मुल उद्देश्य के हो ? सोनसिक घरमुलीको मुख्य कर्तव्य के हो ? यसको अत्तोपत्तो थिएन त्यसबेला । भुकम्प ग​एपछि सोनसिकको औचित्य अलिअलि बुझ्दै ग​ए ।

यस वर्ष फेरी अगस्त १३ शनिवारका दिन सोनसिक घरको महाकुम्भ लाग्दै छ । सगँसगैँ घरमुली छान्न हेतु सोनसिकले आफ्ना सबै सन्तानहरुलाई बुसान डाकेको छ ।

सोनसिक महाकुम्भ लाग्नु अगावै सबैलाई "सोनसिक फिभर​" चढिसक्यो । स्व​-उमेद्वारी घोषणा गर्दै सोनसिकका सन्तानहरु सगँ भोट माग्दै थुप्रैजना लामबद्ध भ​ईसके ।दिनहुँ अरुहरुलाई जस्तै मेरो पनि फेसबुक र इमेलमा सन्देशहरु गुटुङ्टुङ आईरहेको छ ।

हालसम्म मैले कुनै पनि उम्मेदवारको चित्तबुझ्दो भिजन भेटेको छुइन । सोनसिक घरलाई कुन हद सम्म सुदृढ गर्ने । यसका सन्तानहरुका पीरमर्का के हो र त्यसलाई कसरी सुल्झाउने । अध्ययन गर्दा र अध्ययन पश्चात भईपरि आउने दुखको निदान कसरी गर्ने । कोरिया रहदा सोनसिकका सन्तानहरुलाई उचित पथप्रदर्शक​को भूमिका कसरी पहिल्याउने जस्ता गम्भिर प्रश्नहरु हाल सम्म भोट माग्नु भ​एका कुनै पनि उम्मेद्वारबाट प्रष्ट रुपमा आएको छैन ।

सोनसिक महाकुम्भ यति धेरै तातिरहेको छ की हुदाँहुदै सोनसिकको फेक इमेल आइडिबाट "सोनसिक १३औ  साधारणसभा सभापति पदका  उमेद्वारको परिचय" शिर्षकमा सौरभ भट्टराई, तुलसी पौडेल र आरजना श्रेष्ठ को स्वघोषित उम्मेदवारीको बेलीबिस्तार भ​एको एउटा तालीका नै पाए ।

यस्तो फेक इमेल बनाएर जो कोहीले  कथित उम्मेदवारको उज्यालो र अध्यारो पक्ष केलाएका छन् त्यो एकदमै निन्दनीय छ । यस्तो दुष्कर्म गर्ने चेष्टा पक्कै पनि अरुकोही नभ​ई हामी सन्तानहरु बाटै कसैले दुस्साहस गरेको होला । त्यही भ​एर हामीसबैको र विशेषतः वर्तमान कार्य समितिको यस्ता फटाहा व्यक्तिको पहिचान  जतिसक्दो चाँडो गरेर सबैको सामु नाङेझार पार्नु मुख्य कर्तव्य हो ।

घरमुली भ​एर सोनसिकको खम्बा थाम्न जो आएपनि कृपया मेरो सानो मुखबाट निस्केको दुईवटा सुझावलाई मनन् गरिदिनुहोला । प्रथम​, सोनसिक घरको पखेटाको रुपमा रहेको "सोनसिक जर्नल​" विगत दुई कार्यकाल देखि निसासिएर बसिरहेको छ । २०१४ मा पाचौँ संसकरण निस्के पश्चात कुनै पनि सोनसिकको घरमुलीले उक्त सोनसिक जर्नल रुपी पखेटाको लम्बाई बढाउने कसरत गर्नु भ​एको छैन । यसपाली चुनिनु हुने घरमुलीले यो कार्यलाई प्राथमिकतामा राख्नु होला ।

दोस्रो, अध्ययन पश्चात टियुबाट यहाँ गरेको अध्ययनको समकक्षता पाउने प्रक्रिया निकै झन्झटिलो छ​। उक्त प्रक्रियालाई सरलीकरण गर्न यदी सोनसिकबाटै राष्ट्रिय स्तरमा कोरियामा रहेको विश्वविधालयका पाठ्यक्रमलाई टियुमा पहिचान गराउन सकियो भने समकक्षता पाउने प्रक्रिया केही हद सम्म सजिलो हुन्थ्यो । यो कुरो पनि हुने वाला घरमुलीहरुले मनन् गरिदिनुहोला ।

अन्तमा, सोनसिक महाकुम्भको चुनावी मैदानमा जो जो सुरवीरहरू उत्रिनु भ​एको छ उहाँहरु सबैलाई मेरो शुभकामना । आशा छ यसपाली घरमुली भ​एर पक्कै पनि एक प्रखर व्यक्ति आउनु हुनेछ ।

- धिरज चौधरी

फोनिज कोरियामा प्रकाशित​

मितिः २०१६-८-१२

http://www.fonijkorea.net/%E0%A4%9A%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A5%80-%E0%A4%85%E0%A4%A8%E0%A5%81%E0%A4%AD%E0%A4%B5-%E0%A4%B0-%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%A8%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%95%E0%A5%8B-%E0%A4%AE